Covid 19 | «ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ: Έμφυλες Ανισότητες σε Οικονομία και Εργασία»
Διαδικτυακή εκδήλωση οργανώθηκε από τον φορέα: «Ελληνικό Φεμινιστικό Δίκτυο για την 8η Μάρτη» την Τρίτη 23|6 το απόγευμα. Εισηγήτριες ήταν οι:
• Μαρία Καραμεσίνη, Καθηγήτρια Οικονομικών της Εργασίας και της Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, πρώην Πρόεδρος και Διοικήτρια ΟΑΕΔ.
• Σταματίνα Γιαννακούρου, Επίκουρη Καθηγήτρια Εργατικού Δικαίου, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, πρώην Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για την Ισότητα των Φύλων.
• Μαρία Στρατηγάκη, Αναπλ. Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, τέως Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Δήμου Αθηναίων, πρώην Γ.Γ.Ι.Φ.
• Χριστίνα Ευθυμιάτου, Χημικός Μηχανικός, Μέλος Π.Σ. Οικολόγων Πράσινων, τ. Μέλος Δ.Σ. του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης έκανε η Φώφη Γιωτάκη, Δημοσιογράφος, Έθνος της Κυριακής και ethnos.gr
Οι βασικές γραμμές
των εισηγήσεων
1. Μ. Καραμεσίνη: Το μοντέλο της κοινωνίας και της οικονομίας πρέπει να αλλάξει ριζικά. Το φεμινιστικό κίνημα πρέπει να παρέμβει για να επιβάλλει την ατζέντα των θεμάτων του. Πριν την πανδημία, στην χώρα μας υπήρχε μεγάλη έμφυλη διαφορά στην εργασία εις βάρος των γυναικών σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Στην απλήρωτη εργασία φροντίδας η χώρα εμφανίζει ένα μεγάλο ποσοστό ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Υπήρξαν βελτιώσεις στον τομέα της εργασίας σε ό,τι αφορά κάποιους δείκτες κατά την περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.
Μετά την πανδημία, έχουμε λιγότερες προσλήψεις γυναικών. Είναι πολλές οι γυναίκες που οδηγήθηκαν στην εξ αποστάσεως εργασία και συνεπώς υπέστησαν αύξηση των ωρών εργασίας. Ανάλογα αυξήθηκαν οι ώρες εργασίας τους στην απλήρωτη φροντίδα συγγενών στο σπίτι, με αφορμή του ότι βρέθηκαν ξαφνικά στο καθεστώς της εξ αποστάσεως εργασίας. Ειδικά οι γυναίκες πρόσφυγες έμειναν εντελώς χωρίς εισόδημα, επειδή δεν εργάζονται δηλωμένα και έτσι, δεν μπορούσαν να πάρουν το έκτακτο επίδομα λόγω καραντίνας.
Προκλήσεις: α) ανεργία και επισφάλεια, β) πώς θα προστατευθούν οι ευάλωτες γυναίκες από τις διακρίσεις μέσα σ’ αυτό το καθεστώς που διαμορφώνεται, γ) πώς θα δημιουργηθούν ευκαιρίες απασχόλησης, δ) πώς θα αξιοποιηθεί η κρίση για την ανακατεύθυνση προς μία «φροντιστική» οικονομία (να αναγνωριστεί η αξία της οικονομικά, μόνιμες προσλήψεις προσωπικού σ’ αυτούς τους τομείς που εργάζονται συνήθως γυναίκες κλπ).
2. Σ. Γιαννακούρου: Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ακριβώς πώς θα εκδηλωθεί και πώς θα διακυμανθεί η κρίση στον τομέα της εργασίας από την πλευρά των επιπτώσεων σε γυναίκες και άνδρες (αυτό το παρατηρήσαμε και με την οικονομική κρίση). Υπήρχε η άποψη ότι πανδημία έχει εξισωτικό χαρακτήρα ως προς τις επιπτώσεις. Όμως, όσο περνά ο καιρός, βλέπουμε ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερες αρνητικές συνέπειες. Ως προς τις συνέπειες, πρέπει να εξετάσουμε τις επιπτώσεις στα φύλα σε τρία χρονικά επίπεδα: α) της καραντίνας, β) το μεταβατικό στάδιο που διάγουμε και γ) την μετα-covid εποχή. Την εποχή της καραντίνας η γυναίκα επέστρεψε στο σπίτι και συνεπώς είχαμε οπισθοδρόμηση. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα διαιωνιστεί αυτή η κατάσταση. Έχουμε απώλεια ανεξαρτησίας και οικονομικής χειραφέτησης. Παρατήρησα στον κύκλο μου μία ψυχολογική επιβάρυνση, δηλαδή οι γυναίκες ανυπομονούσαν να ξαναγυρίσουν στην δουλειά τους, όσες είχαν.
Για το μεταβατικό στάδιο, έχουμε να αντιμετωπίσουμε την οικονομική κρίση. Αυτήν την στιγμή η οικονομία στηρίζεται από ένα πρόγραμμα παροδικής υποβοήθησης από προγράμματα. Πρέπει τα προγράμματα αυτά που εκπονούνται και θα εκπονηθούν στο μέλλον, να εξεταστούν από την πλευρά της υποστήριξης των γυναικών , διότι πλήττονται περισσότερο.
Για το μέλλον, τα πράγματα είναι δυσοίωνα για τις γυναίκες. Θα επιστρέψουν περισσότερο στις εργασίες οι άντρες και λιγότερο οι γυναίκες, θα αναγκαστούν ειδικά οι μεγαλύτερες να μείνουν περισσότερο στην φροντίδα του σπιτιού. Υπάρχουν δεδομένα μετά την πανδημία που ήρθαν για να μείνουν (π.χ. τηλεργασία) και από νομικής απόψεως, θα πρέπει να δούμε πώς θα κατοχυρωθούν δικαιώματα.
3. Μ. Στρατηγάκη: Πρέπει να δούμε την κρίση από την πλευρά της πολιτικής αξιοποίησης της, με προτάσεις πολιτικής, με εκμετάλλευση των ευκαιριών ενός αρνητικού γεγονότος με θετικό τρόπο. Υπάρχουν ελπίδες.
α) Το Κράτος Πρόνοιας επανήλθε στο προσκήνιο. Την δεκαετία 80’, όταν δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, έδωσε την ευκαιρία σε πολλές γυναίκες να εργαστούν. Τώρα, με την αναγνώριση των επαγγελμάτων αυτών δίνεται μία ευκαιρία να αξιοποιηθεί για το όφελος των γυναικών. Είναι η εποχή για την ανάπτυξη δομών πρόνοιας κάθε είδους κλπ., β) Σε πολιτικό επίπεδο η κρίση ανέδειξε την αξία των γυναικών, αφού, όπου υπήρχαν ως επικεφαλής κυβερνήσεων, τα αντίστοιχα κράτη αντιμετώπισαν πολύ καλύτερα την πανδημία. Αντίθετα, εκεί που υπήρχαν ηγέτες που υιοθετούν σοβινιστικού τύπου ρητορική, τα πήγαν πολύ χειρότερα στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Συνεπώς, αυτές οι επιπτώσεις μπορούν να ενισχύσουν το αίτημα για την είσοδο περισσότερων γυναικών στην πολιτική και ιδιαίτερα σε τομείς που αφορούν την φροντίδα, γ) Αλλαγή στο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης, με προώθηση της οικονομίας της φροντίδας. Έτσι, μπορεί να κλείσει το έμφυλο χάσμα στην εργασία.
4. Χ. Ευθυμιάτου: Έχει σημασία να δούμε πού βρισκόμασταν πριν την κρίση η κατάσταση σε ό,τι αφορά το περιβάλλον: η κρίση στη σχέση μεταξύ ανθρώπου και περιβάλλοντος αποτελεί μία από τις αιτίες για την εμφάνιση της πανδημίας. Η καραντίνα μας έδωσε συνεπώς και ένα θετικό μάθημα, το οποίο οι οικολόγοι δεν είχαν μπορέσει να πείσουν να περάσει στην κοινωνία, όσο γρήγορα το κατάφερε ο κορωνοϊός. Καταλάβαμε υπό τον φόβο του θανάτου, ότι πρέπει να μάθουμε να αλλάζουμε τον τρόπο της ζωής και της κοινωνικής συμπεριφοράς μας.
Πρέπει να γίνουν οι επενδύσεις που χρειάζεται ώστε το 2050 να έχουμε καταφέρει να αποσοβήσουμε το βάθεμα της οικολογικής κρίσης. Τώρα, προστέθηκαν και οι πόροι που χρειάζονται για την ανάκαμψη από την πανδημία. Όμως, αν δεν δράσουμε άμεσα, η κρίση μας έμαθε ότι το κόστος σε ζωές θα είναι πολύ μεγαλύτερο, αλλά και οι αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις θα είναι πολύ χειρότερες.
Οι γυναίκες σε αυτές τις οικονομικές αλλαγές που απαιτούνται, θα πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο που θα βοηθήσει και τις ίδιες για την μείωση του έμφυλου χάσματος σε κάθε τομέα. Η εφαρμογή της «κυκλικής οικονομίας», της ανακύκλωσης, των αποκεντρωμένων μικρών επιχειρήσεων, των συνεταιρισμών, είναι εκφάνσεις επιχειρηματικότητας που ταιριάζουν καλύτερα στις δεξιότητες των γυναικών.
Παρεμβάσεις
Μετά τις τοποθετήσεις των ομιλητριών, ακολούθησαν σύντομες παρεμβάσεις από μέλη του φορέα της διοργάνωσης. Ιδιαίτερα απασχόλησε το ζήτημα της τηλεργασίας το οποίο αποφασίστηκε να συζητηθεί σε επόμενη εκδήλωση ως μοναδικό θέμα.
Ωστόσο, ξεχωρίζουμε την τοποθέτηση της κ. Μ. Γκασούκα (κοινωνική λαογράφος, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου και διδάσκουσα του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου), η οποία τόνισε:
Χρειάζεται μεγάλη και σε βάθος προσοχή και μελέτη του θέματος της τηλεργασίας. Η εργασία λειτουργεί κοινωνικοποιητικά και ειδικά για τις γυναίκες αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο και δεν μπορούμε εύκολα να το λύσουμε με βιαστικές αποφάσεις.
Ως προς τα θέματα της οικονομίας, ασφαλώς και βάζουμε στο τραπέζι το θέμα της «κυκλικής οικονομίας», της «φροντιστικής οικονομίας», αλλά έχει σημασία να ορίσουμε για ποιο οικονομικο-πολιτικό πλαίσιο μιλάμε. Μπορούν αυτά να γίνουν, να πραγματωθούν σε όφελος της κοινωνίας, των εργαζομένων, των γυναικών, μέσα στο ίδιο το οικονομικό-πολιτικό σύστημα, ήτοι του αγοραίου, άγριου καπιταλισμού; Μήπως θα πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε ξανά για την ανάγκη του σοσιαλισμού; Προσωπικά, δεν παραιτούμαι ποτέ από αυτόν τον αγώνα.
Την εκδήλωση παρακολούθησε ευρύτατος αριθμός χρηστών, σε ελεύθερη μετάδοση από μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Ισότητα | newsroom 
Απάντηση